Veelgestelde vragen Toezicht op rechtspersonen

Het doel van deze wet is voorkomen en bestrijden dat er misbruik wordt gemaakt van rechtspersonen. Hiervoor toetst Justis de integriteit van een rechtspersoon, maar ook die van de bestuurders en andere betrokken personen en bedrijven. Door regelmatige toetsing op misbruik van rechtspersonen en het verstrekken van risicosignalen hierover aan toezichthoudende, handhavende en opsporingsinstanties, wordt financieel-economische criminaliteit aangepakt.

Op dat moment neemt TRACK met ieder van de partijen contact op met de vraag of wij hen aan elkaar kunnen/mogen verbinden. Als dit het geval is, dan wordt de connectie gemaakt.

TRACK evalueert de risicomeldingen en netwerktekeningen die zij verstrekt aan haar afnemers. Afnemers ontvangen bij ieder verstrekt product een digitaal evaluatieformulier. Zo kan TRACK continu werken aan het verbeteren van haar producten en dienstverlening.

Voor het evalueren van haar producten maakt TRACK gebruik van het platform van KCM. De link die afnemers ontvangen naar het digitaal evaluatieformulier is afkomstig van KCM. KCM kan de inhoud en resultaten van de evaluatieformulieren niet inzien.

TRACK is altijd bereid op locatie of digitaal voorlichting te geven over de diverse producten. Daarvoor kunt u het beste contact opnemen via een van de onderstaande emailadressen.

• Voor risicomeldingen en algemene vragen over de Wet Controle op Rechtspersonen:  trackrm@justis.nl
• Voor netwerktekeningen: trackiv@justis.nl
• Voor de garantstellingsregeling curatoren: trackgsr@justis.nl

TRACK kan vanuit haar kennis en expertise een bijdrage leveren aan projecten en analyses op het gebied van misbruik van rechtspersonen. Hierbij kan het gaan om het delen van indicatoren van diverse fraudevormen of (geanonimiseerde) analyses van een gebied, branche of fraudevorm.

TRACK en iCOV staan in elkaars verlengde en de producten zijn ondersteunend aan elkaar. Meer hierover kunt u lezen in onze factsheet .

Er zijn twee momenten waarop een risicomelding geïnitieerd kan worden. Een risicomelding komt tot stand naar aanleiding van: 

• een automatische analyse, die wordt uitgevoerd door ict-systeem RADAR, naar aanleiding van een wijziging in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK);
• een verzoek daartoe door één van de daartoe bevoegde afnemers (Risicomelding op verzoek).

De informatie voor de analyse komt onder andere van de Belastingdienst, het UWV, de politie en de bijzondere opsporingsdiensten. Een overzicht van alle mogelijke bronnen staat in de Wet en het Besluit Controle op rechtspersonen . Op basis van deze gegevens en met behulp van de ontdekte patronen, beoordeelt Justis of er een verhoogd risico bestaat op bijvoorbeeld witwassen of belastingfraude. Als uit de analyse blijkt dat er geen verhoogd risico is, wordt het dossier binnen de daartoe gestelde termijn vernietigd. Constateert Justis wel een verhoogd risico, dan wordt een risicomelding afgegeven aan een opsporende of toezichthoudende instantie, die verantwoordelijk is voor het tegengaan van dit risico. 
 

De indicatoren zijn afkomstig uit wetenschappelijke literatuur, jurisprudentie en interne en externe kennis en ervaring.

De informatie voor het toezicht op rechtspersonen is afkomstig uit een groot aantal bronnen. Deze bronnen staan allemaal in de Wet Controle op Rechtspersonen benoemd. Denk daarbij aan het Handelsregister van de KvK, de Basisregistratie Personen (BRP), het Centraal Insolventieregister (CIR), Kadaster, Rijksdienst Wegverkeer (RDW) en het Justitiële Documentatiesysteem (JDS). Verder kunnen gegevens worden opgevraagd bij de Belastingdienst, het UWV, de Douane, de politie, het Openbaar Ministerie en een aantal andere organisaties.

In de Wet en het Besluit controle op rechtspersonen staat vastgelegd bij wie TRACK gegevens op mag vragen, hoe zij die mag verwerken en aan wie zij die mag verstrekken. TRACK handelt op basis van deze wetgeving is een vordering van de Officier van Justitie niet nodig.

Ja, die ruimte is er. In het geval van risicomeldingen op verzoek vindt vaak afstemming met de verzoeker plaats welke informatie toegevoegde waarde heeft en welke informatie mogelijk al bekend is bij de verzoeker. Mocht hier behoefte aan zijn, dan gaan wij graag het gesprek hierover aan.

Een risicomelding op verzoek kan aangevraagd worden met het ‘Formulier risicomelding op verzoek’. De netwerktekening levert Justis standaard mee. Deze hoeft niet apart aangevraagd te worden. Justis neemt na ontvangst van het formulier contact op met de aanvrager voor een intake.

In het algemeen zijn dit de uitgangspunten voor een risicomelding verzoek:

• Het moet gaan om (tenminste) één actieve rechtspersoon (dit zijn B.V.’s, N.V.’s, stichtingen, verenigingen en coöperaties).
• Het doel van de RMOV moet het bestrijden of voorkomen van misbruik op rechtspersonen zijn.
• De aanvrager staat als zodanig in de Wet Controle op Rechtspersonen genoemd.

Voor de aanvraag van een risicomelding is géén vordering of verdenking nodig en deze kan dus in de voorfase van een (strafrechtelijk) onderzoek worden opgevraagd.

Medewerkers werkzaam voor de/het:

• Autoriteit Financiële Markten
• Belastingdienst
• De Nederlandsche Bank
• Douane
• Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst
• FIU-NL
• Inspectie Leefomgeving en Transport
• Nederlandse arbeidsinspectie
• Koninklijke Marechaussee (KMAR)
• Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit
• Openbaar Ministerie
• Politie

Gebruik is toegestaan binnen het eigen wettelijke kader van de afnemers. Gelet op de mate van vertrouwelijkheid is het delen door een afnemer van risicomeldingen in beperkte mate toegestaan op basis van art. 5 lid 1 en lid 3 Wcr en art. 5b Bcr. Daarin is precies vastgelegd met wie de verschillende afnemers een risicomelding mogen delen. Zo mag bijvoorbeeld de politie de risicomelding o.a. doorverstrekken aan het RIEC (Regionaal Informatie- en Expertise Centrum), de Belastingdienst, FIU, FIOD, het OM. Zie voor de overige doorverstrekkingsmogelijkheden de Wcr en Bcr.

Nee, TRACK verstrekt niet zomaar informatie. Om te bepalen of er sprake is van een verhoogd risico op misbruik van rechtspersonen kan TRACK op basis van de Wet Controle op Rechtspersonen bij meerdere instanties informatie opvragen. Indien TRACK in de ontvangen informatie niet voldoende indicatoren ziet om een verhoogd risico op misbruik te onderbouwen, zal er geen melding worden verstrekt. Indien er wel voldoende indicatoren zijn wordt de informatie die bijdraagt aan het risico opgenomen in de risicomelding, deze kan vervolgens aan de verzoekende partij worden verstrekt. Wanneer een instantie deze informatie wil gaan gebruiken voor een strafrechtelijk onderzoek, dan dienen zij deze informatie te vorderen bij de instantie waar deze informatie van is.

In bestuursrechtelijke, fiscale of civielrechtelijke trajecten kan een risicomelding worden opgevraagd. De risicomelding (op verzoek) maakt vroegtijdige signalering en ingrijpen mogelijk. Voor toezichthouders en handhavende instanties is de risicomelding nuttig bij bijvoorbeeld het voorbereiden of prioriteren van onderzoeken, acties of andere taken. Voor opsporingsinstanties is de risicomelding nuttig in de voorfase (voorbereiding) van een onderzoek doordat Justis in een vroegtijdig stadium bronnen met elkaar kan combineren en een risico kan onderzoeken wat voor de afnemer zelf nog niet mogelijk is. Op deze manier kan tevens bepaald worden welke subjecten relevant zijn voor een onderzoek en welke afpakmogelijkheden er zijn.

De informatie van Justis mag gebruikt worden voor het doel van de Wet Controle op Rechtspersonen: het voorkomen of bestrijden van misbruik van rechtspersonen of een daarmee te verenigen doel. Gebruik is toegestaan binnen het eigen wettelijk kader van de afnemer. Het door een afnemer delen van risicomeldingen is in beperkte mate toegestaan op basis van art. 5 lid 1 en lid 3 Wcr en art. 5b Bcr. Afnemers kunnen de informatie bijvoorbeeld gebruiken voor een vooronderzoek, het opstellen van een preweegdocument of voorbereiden van een bedrijfsbezoek.

Een netwerktekening kan worden aangevraagd door het invullen van het aanvraagformulier. Het ingevulde formulier inclusief eventuele bijlagen kan per e-mail worden verzonden naar trackiv@justis.nl onder vermelding van netwerktekening.

Justis kan de netwerktekening in diverse typen bestanden aanleveren, zoals Excel, PDF en Analyst’ Notebook.

De tekening dient betrekking te hebben op een actieve rechtspersoon. Daarbij moet het doel van het opvragen van de netwerktekening aansluiten bij het doel van de Wet Controle op Rechtspersonen; het bestrijden of voorkomen van misbruik van rechtspersonen op het gebied van financieel economische criminaliteit.

• Instanties of personen die strafbare feiten opsporen; als er een vermoeden ontstaat dat iemand iets strafbaars heeft gedaan;
• Instanties of personen met een publiekrechtelijke taak die daar gegevens voor nodig hebben. Denk aan het Landelijk Bureau Bibob en faillissementscuratoren.
• Een aantal afnemers van netwerktekeningen staat met naam genoemd in de Wet Controle op Rechtspersonen of het Besluit Controle op Rechtspersonen.

De afnemer mag een netwerktekening delen met alle organisaties (met een publiekrechtelijke taak) die zelf ook afnemers zijn van de netwerktekening, op grond van de Wcr en Bcr.

Dat is afhankelijk van het verzoek zelf. Bij binnenkomst worden de aanvragen bekeken en geclassificeerd als zijnde een relatief kleine of relatief grote tekening. De kleinere tekeningen worden binnen circa 2-4 weken afgehandeld. Grotere, uitgebreidere tekeningen duren ongeveer 6 weken.

Op een verzoek kan altijd worden aangegeven dat er spoed bij is. Indien er een deadline aan de tekening is verbonden, is het verzoek om in het laatste open veld op het aanvraagformulier aan te geven wanneer de tekening uiterlijk binnen dient te zijn. Dan kunnen wij daar rekening mee houden en indien dit niet haalbaar is hierover contact met u op te nemen.

De tekeningen zijn grotendeels gebaseerd op informatie afkomstig uit het Handelsregister (KvK), het UBO register en het Centraal Insolventieregister. Daarnaast wordt informatie uit buitenlandse registers waar nodig/mogelijk toegevoegd aan de tekening. Ook kan informatie uit andere openbare bronnen worden opgenomen in de netwerktekening, zoals het Kadaster.

Netwerktekeningen zijn op te vragen op het moment dat er behoefte is aan inzicht in het netwerk rondom een rechtspersoon. Dit kan zijn in het kader van toezicht, maar ook vanwege een strafrechtelijk onderzoek of onderzoek n.a.v. een faillissement. Een netwerktekening wordt vaak gebruikt om meer inzicht te krijgen in het onderlinge netwerk tussen natuurlijke­ en rechtspersonen, bijvoorbeeld om te kunnen zien of er een relatie is tussen bepaalde subjecten, wie de beleidsbepaler van een bevraagde groep rechtspersonen is of om te beslissen op welke subjecten een strafrechtelijk onderzoek te richten. Daarnaast kan een netwerktekening worden gebruikt om te bepalen of een andere rechtspersoon in het netwerk van een failliete vennootschap misschien mogelijkheden tot verhaal biedt.

Justis biedt de mogelijkheid om bij een groot of complex onderzoek samen met de afnemer op locatie het netwerk in kaart brengen. Er vindt zo direct afstemming plaats over afbakening en door het bijeen brengen van wederzijdse kennis en expertise kan Justis de netwerktekening nog beter toespitsen op de behoefte van de afnemer. Bekijk hier een voorbeeld van hoe een netwerktekening van meerwaarde kan zijn.